خاستگاه نظری میدان نقش جهان

نویسندگان

نرگس آقابزرگ

حشمت اله متدین

چکیده

امروزه شهرهای ما بیش از هر چیز نیازمند فضاهای جمعی هستند. میدان ها از دیرباز در بافت شهر به عنوان یک فضای جمعی ایفای نقش می کرده اند. وجود میدان ایرانی در شهر ایرانی، ضرورتی انکار نشدنی است. ویژگی های میدان ایرانی را می توان در میدان های تاریخی ایران که در رأس آنها میدان نقش جهان قرار دارد، جستجو کرد. میدان نقش جهان به عنوان یک میدان حکومتی ایرانی و با دربرداشتن سه جزء اصلی شهر (اقتصاد، مذهب و حکومت) سعی در پیوند با مردم دارد. یافتن خاستگاه نظری ویژگی های میدان نقش جهان می تواند به یافتن اصول طراحی یک میدان حکومتی بیانجامد. مقاله حاضر با مقایسه ویژگی های میدان نقش جهان با بناهای مشابه توانسته تا حدودی به خاستگاه نظری ویژگی های آن نزدیک شده و الگویی برای طراحی یک میدان ایرانی ارایه دهد. مقایسه ویژگی های میدان نقش جهان با میادین پیشین صفوی و مقبره شیخ صفی در قالب ویژگی های مشترکشان صورت گرفته است. این ویژگی ها از متون تاریخی استخراج و سعی شده به ویژگی های اصیل آنها نزدیک تر باشد. با طبقه بندی و تحلیل و بررسی ویژگی این بناها، معنا و خاستگاه نظری آنها استنباط شده است. سپس با تأکید بر بدیع بودن میدان نقش جهان در زمان خود به ویژگی های خاص و ترکیبی آن پرداخته می شود. میدان نقش جهان ترکیبی نو از میادین پیشین صفوی، مقبره شیخ صفی و به طور کلی معماری ایران بوده است. در آخر و پس از شناخت معنایی میدان نقش جهان، راهبردهایی برای طراحی میدان حکومتی ایرانی ارایه شده است. راهبردهایی چون استفاده از هندسه ایرانی، محصوریت، استفاده از عناصر باغ ایرانی، احیای سنت نقاره خوانی، دادن نقش مذهبی، تجاری و نمایشی به میدان بایستی در طراحی میدان حکومتی ایرانی مدّ نظر قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

میدان نقش جهان صنایع دستى و مدیریت

از زمان احداث میدان نقش جهان، تاکنون اهمیت این میدان به دلیل وجود ابنیه تاریخى و بازارهاى سنتى اطراف آن رو به تزاید بوده است و کمتر کسى است که آرزوى دیدن میدان نقش جهان را نداشته باشد و یا از دیدن آن لذت نبرده باشد. پس چه نیکو و پسندیده است که از این‏ پتانسیل جاذب گردشگر، یک استفاده بهینه اقتصادى هم بشود تا هم با رونق بازار صنایع دستى و جذب جوانان به این مشاغل، آنها را از رنج بیکارى برهانیم و ه...

متن کامل

پدیدارشناسی تجربۀ زیباشناختی مکان: مطالعة موردی میدان نقش جهان

مفهوم زیبایی یکی از مناقشه­­برانگیزترین مفاهیم فلسفی در تاریخ اندیشه است. فیلسوفان بسیاری کوشیده‌اند این مفهوم را تعریف و صورت­بندی کنند. در این پژوهش به دنبال مفهوم زیبایی و تجربۀ زیباشناختی بودیم اما نمی­خواستیم صرفا آن را از لا­به­لای متون فیلسوفان استخراج کنیم بلکه کوشیدیم به مفهوم زیبایی از خلال تجربۀ زیستۀ انسان­ها دست یابیم. برای چنین پژوهشی، مکان و معماری را انتخاب کردیم تا افراد ادراک ...

متن کامل

کاربرد رنگ در منظر میدان امام(نقش جهان) اصفهان با رویکردبهره گیری در میدان های امروز

فرم بناها، فضاها و ترکیب‌های رنگی به‌کاررفته در آن‌ها از نخستین عناصری است که هنگام ورود به یک شهر جلب نظر می‌نمایند. چگونگی استفاده از رنگ‌ها در شهر به عوامل زمینه‌ای مختلف همچون اقلیم، پیشینه تاریخی، فرهنگ محلی و مانند آن‌ها بستگی دارد. درگذشته، تا پیش از تحولات گسترده تکنولوژی در سده اخیر، کالبد شهر ایرانی- اسلامی، تجلی روح ساکنان و سازگار با طبیعت پیرامون خود بوده است. ترکیب دلنشین و هماهنگ...

متن کامل

ارزیابی مؤلفه های مؤثر در نقش انگیزی و آسایش صوتی افراد در میدان نقش جهان اصفهان

امروزه افزایش و تعدد منابع صوتی مانند صدای ناشی از ترافیک، فعالیت‌های انسانی و صداهای مزاحم، منظر صوتی ناخوشایندی را ایجاد کرده است به‌طوری که ادراک ذهنی صوتی مغشوشی را در شهروندان ایجاد می‌کند. میدان نقش جهان اصفهان به‌عنوان یک فضای شهری از این امر مستثنی نیست و پتانسیل‌های شنیداری بسیاری در آن شنیده می‌شود که ممکن است ادراک ناخوشایندی را از منظر صوتی میدان در بازدیدکنندگان ایجاد کند. هدف پژوه...

متن کامل

واکاوی نقش هنرهای عمومی در موفقیت فضای شهری میدان نقش جهان اصفهان

در رابطه با میدان نقش جهان به عنوان یکی از فضاهای شهری پژوهش‌های گوناگونی صورت پذیرفته، اما آنچه در این پژوهش مورد توجه و بررسی خاص قرار گرفته است، شناسایی نقش هنرهای عمومی در موفقیت این فضای شهری است. در ابتدا معرفی انواع هنرهای عمومی از یک سو و شناسایی عوامل زمینه ساز موفقیت فضاهای شهری از سوی دیگر و نحوه ارتباط این دو با یکدیگر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و بدین ترتیب نقش مثبت به‌کارگیری هن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

ناشر: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

دوره 12

شماره 33 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023